شهر رامهُرمُز در استان خوزستان ایران و شهرستان رامهرمز قرار گرفته‌است.رامهرمز نام شهری از بناهای هرمز پادشاه ساسانی در حوالی شوشتر است که در قدیم به آن «سمنگان» می‌گفته‌اند که آن را ساده کرده، “roomez” و منسوب به آن جا را “roomezi” می‌گویند.
رامهرمز بعد از شوش دومین شهر استان می‌باشد که طبق نظر تاریخدانان پایتخت ایران بوده‌است. یاقوت حموی می‌گوید که رامهرمز متشکل از دو کلمه رام (shahr) و هرمز (نام یکی از خسروان ساسانی) بوده‌است. برخی می‌گویند رامهرمز نامی کوتاه شده از رامهرمزاردشیر بوده و این شهری است نام دار در خوزستان و عامه مردم خوزستان این شهر را roomez گویند. برخی نیز گفته‌اند به دلیل بنا شدن شهر رامهرمز در دوره هرمز ساسانی نام این شهر رامهرمز شده‌است. در جغرافیای تاریخی قدمت خوزستان را بیش از ۶۰۰۰ سال می‌دانند و پیدایش قدیمی‌ترین تمدن بشری در شوش مشخص گردیده و در دوران هخامنشیان و اشکانیان و ساسانیان نه تنها بر عظمت منطقه افزوده گشت بلکه شهرهایی نیز در آن دوران ایجاد شده که بدون شک رامهرمز یکی از آن شهرهابوده‌است. ویرانه‌های «اسک» بین راه رامهرمز و ارجان در راه بهبهان و ویرانه‌های «طاق نصرت» به جای مانده از دوره ساسانی در شهر رامهرمز، گذشته پرشکوه تاریخی آن را نشان می‌دهد. در قرن ۴ هـ. ق رامهرمز به سبب کرم ابریشمی که در آن به عمل می‌آمد و به دیگر نقاط صادر می‌شد شهرت جهانی داشت کتابخانه فرقه معتزله دراین شهر بوده‌است.
رامهرمز از جمله شهرهای خوزستان است که به دلیل موقعیت خاص خود از دوران باستان مورد توجه پادشاهان بوده است. کشف قصری عیلامی در رامهرمز قدمت آن را به دوران عیلام میرساند. در دوره ساسانی رامهرمز از جمله شهرهایی بود که پادشاهان ساسانی به آن توجه خاص داشته و مرکز ضرب سکه بوده است. موقعیت ارتباطی آن سبب شد که در دوران اسلامی نیز مورد توجه قرار گیرد. حضور خوارج، زنگیان، صفاریان و پس از آن آلبویه بیانگر این مسئله است.
در دوران آلبویه این شهر به صورت یکی از برزگترین انبار غله ایران در آمده، بدلیل عمران آبادانی در آن از نظر فرهنگی نیز رشد قابل توجهی داشت. بطوریکه علما و دانشمندان از جمله ابن خلاد رامهرمزی در این شهر رشد و نمو نمودند این شهر تا پایان قرن هشتم نیز رونق خود را حفظ کرد و حتی در این دوره از جمله صادر کنندگان پارچه های ابریشمی بود. در دوران صفویه حضور مشعشعیان و افشارها سبب شد که از طرف دولت صفوی این شهر مورد حمله قرار گیرد. در دوران افشاریه و زندیه بدلیل شورشهایی که در خوزستان علیه حکومت مرکزی صورت گرفت. این شهر نیز تحت تاثیر حوادث این دوره قرار داشت.
عقب ماندگی، ویرانی و سقوط این شهر از زمانی آغاز شد که حکومت قاجار برای سرکوب شورش خوانین بختیاری حملات متعددی به خوزستان و شهر رامهرمز داشت.
از جمله آثار مهم این شهرستان:
- تَل برمی: تل برمی یا برمک در جنوب شهر رامهرمز و نزدیک آبادی کیمه قرار گرفته‌است که در آن مجسمه جانوران و سفالهای منقوش و همچنین اشیای مسین بدست آمده‌است.
- آرامگاه هرمز ساسانی: در کنار یکی از خیابانهای اصلی شهر رامهرمز در باغ برده شور واقع است.
- سد جره : بقایای مهم‌ترین سازه آبی تاریخی رامهرمز بوده که قدمت آن به دوره ساسانیان می‌رسد.
- آرامگاه علمدار (آرامگاه سید میر صالح): قدمت این بنا به دوره سلجوقی می‌رسد.
- عمارت صمیمی : یکی از زیباترین ساختمانهای دوره قاجاریه در رامهرمز است.
- غار صیدون کبوتری
- قلعه امیر مجاهد : این قلعه در زمان استقرار و سلطه خوانین بختیاری(کلانتر هرمزی) در منطقه رامهرمز در اواخر قاجاریه ساخته شده‌است.
- قلعه یزدگرد
- شهر مختارک
- جوی آسیاب : قدمگاه امام جعفر صادق، حسینیه ارشاد، آسیاب‌های آبی
- بُنه سهراب هم از اماکن تاریخی رامهرمز می‌باشد.